Λαογραφικό Μουσείο – Κεφαλάρι Άργους
Ένα Μουσείο σε τρεις διαστάσεις
Το Κεφαλάρι βρίσκεται μόλις 4 χιλιόμετρα από την πόλη του Άργους και 15 από το Ναύπλιο. Μέχρι να ξαναπάρει το προβάδισμα με τις γαμήλιες δεξιώσεις και τα γευστικά εδέσματα που προσφέρουν εδώ τα εστιατόρια, πέρασαν χρόνια, χωρίς ο τόπος αυτός να έχασε ποτέ τη σημασία του. Μπορεί να αποτελεί κύριο λόγο επίσκεψης το ζωτικό στοιχείο της περιοχής, το νερό και οι παλιοί νερόμυλοι, οι νεροτριβές και το πράσινο που ζωντάνευε στο τοπίο. Ησυχία ωστόσο επικρατεί και το διαπιστώνει ο ταξιδιώτης αμέσως έχοντας αφήσει πίσω του την πολύβουη κίνηση της πόλης. Κι ας υπήρχαν οι μπαρουτόμυλοι του Νικηταρά που θα συντάρασσαν κατά την Επανάσταση των Ελλήνων, γαλήνη βασιλεύει πια.
Στο Κεφαλάρι Άργους είναι εγκατεστημένο εδώ και είκοσι χρόνια το Μουσείο Λαογραφίας.
Ο εκθεσιακός χώρος του Μουσείου συνδέει τρείς ενότητες: την Υδροκίνηση, την Λαογραφία και την Φυσική Ιστορία.Ερχόμενος ο επισκέπτης βιώνει ευχάριστα πολλές πτυχές της ζωής των κατοίκων σε μια αναδρομή του παρελθόντος. Του προσφέρονται αναπαραστάσεις από παλαιότερους τρόπους ζωής και επαγγελματικής διαβίωσης αναφορικά με την οικογένεια και το σπίτι, την χρήση εργαλείων και την καλλιέργεια της γης, όπως επίσης και της σημασίας της χρήσης του νερού ως κινητήρια δύναμη, τόσο στις καλλιέργειες όσο και στην εξέλιξη της αγροδιατροφικής αλυσίδας.
Τα εκθέματα του Μουσείου
Αποτελούν συλλογή της οικογένειας Νικολάου Χρήσιμου, ενός ανθρώπου που έχει συνεισφέρει στη διαφύλαξη της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και της λαϊκής μας παράδοσης, συνεχίζοντας να διασώζει αντικείμενα και να συλλέγει μνήμες του χθες «για να θυμούνται οι παλιοί και μαθαίνουν οι νέοι».
Επισκέψιμο Μουσείο, χωρίς είσοδο, προσφέρεται σε όποιον φτάσει μέχρι τις «πηγές» για θρησκευτικό τουρισμό και την Παναγία την Κεφαλαριώτισσα ή για γαστρονομικό σκοπό, αφού το Κεφαλάρι κατά παράδοση υπήρξε τόπος χορών και γλεντιού. «Από παλιά το Κεφαλάρι Άργους υπήρξε ιερός τόπος ενώ το σπήλαιο ήταν αφιερωμένο στον Βάκχο και τον Πάνα, γι’ αυτό και συνδέεται με γιορτές προς τιμήν τους, όπως η Τύρβη που συνεχίστηκαν –κατά έναν συμβολικό λόγο – μέχρι τα Χριστιανικά χρόνια, με τα σύγχρονα καρναβάλια, τους αποκριάτικους χορούς και τα σύγχρονα πανηγύρια. Παλαιολιθικά αποτυπώματα ζωής βρέθηκαν στο σπήλαιο, με λόγχες και λεπίδες να μαρτυρούν ανθρώπινη ύπαρξη 35000 χρόνων πίσω» (από το βιβλίο Η διαδρομή του Φειδιππίδη στους δρόμους κρασιού με ξεναγό τον Παυσανία).
Στο τμήμα του Μουσείου που αφορά το νερό και την υδροκίνηση θα δείτε αναπαράσταση του μαγγανοπήγαδου, ενός νερόμυλου και της νεροτριβής σε λειτουργία. Σύνεργα πολλά καλλιεργητών και αντικείμενα παλιών νερόμυλων, νεροπρίονα, κουτσούμπες, μαζί και πολλά άλλα έχει τη δυνατότητα να απαριθμήσει ο επισκέπτης.
Στο τμήμα του Μουσείου Λαογραφίας, μέσα από χιλιάδες εκθέματα θα δείτε την αναπαράσταση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής στα παλαιότερα χρόνια, ένα τυπικό παραδοσιακό σπίτι με έπιπλα και πλούσια στολίδια, το παλιό σχολείο με όλον τον εξοπλισμό (θρανία, όργανα, βιβλία, τετράδια, ποδιές κλπ.) και την υφάντρα στον αργαλειό της, προσωπικά αντικείμενα και εργαλεία του τσοπάνη, του ξυλουργού, είναι επίσης μερικά από τα εκθέματα που θυμίζουν παλιά, ξεχασμένα επαγγέλματα.
Χειρονακτικά εργαλεία, πολλά αγροτικά, σκαψίματος και σποράς και εργαλεία καπνοκαλλιεργητών, σαμάρια, λαδούσες, εικονοστάσια, είδη νοικοκυριού με κεντίδια, υφαντά και δαντέλες, ραπτομηχανές και παλιά βιβλία, αποτελούν ένα μικρό μόνο μέρος της συλλογής του συγκεκριμένου τμήματος του Μουσείου.
Ένα ακόμα τμήμα είναι το Μουσείο Φυσικής ιστορίας. Φυτά και βότανα αποξηραμένα, καρποί και σπόροι διαφυλάσσονται σε αυτόν τον χώρο ταξινομημένα ανάλογα με την χρήση τους (θεραπευτικά, για βαφές υφασμάτων, για ζωοτροφές κλπ.)με ιδιαίτερη φροντίδα και με σκοπό την ανάδειξη και προστασία της βοτανικής ιστορίας του τόπου και της φύσης. Το περιβολάκι στην αυλή με τα ελαιόδεντρα διαφόρων ποικιλιών, αποτελεί προσωπική φροντίδα του ιδιοκτήτη και το λιθάρι που έλιωνε τις ελιές που θα δείτε εμπρός σας θα ήταν το επόμενο στάδιο της συγκομιδής της ελιάς προς το λιοτρίβι κάποτε.
Είκοσι χρόνια αφιλοκερδούς συνεισφοράς, το Μουσείο εμπλουτίζεται διαρκώς για να φανερώνει την προσπάθεια του ανθρώπου όταν θέλει να διατηρεί τις μνήμες του παρελθόντος, καθώς από την άλλη πλευρά υπάρχει η ανάγκη του επισκέπτη, να θέλει να γνωρίζει τον τρόπο ζωής και τις ασχολίες των προγόνων του.
Μεταδίδοντας την γνώση και την παράδοση στις νεώτερες γενιές, όπως για παράδειγμα στους μαθητές των σχολείων που με βιωματικό τρόπο μπορούν να αντιληφθούν το «πώς» και με «τι» μέσα λειτουργούσαν τα σχολεία παλιά, ένα Μουσείο μπορεί να λειτουργήσει συλλογικά και εκπαιδευτικά με ψυχαγωγικό τρόπο στην πρόσκτηση γνώσης, τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους.
Στις δράσεις του Μουσείου συγκαταλέγονται εκδηλώσεις για την «Αγροδιατροφή και τον λαϊκό πολιτισμό» που αναδεικνύουν τοπικά προϊόντα όπως το τυρί, το κρασί, οι γκόγκες κ. ά. Κατά καιρούς διοργανώνονται βιωματικά εργαστήρια που απευθύνονται τόσο σε μαθητές σχολείου και σε τμήματα ενηλίκων.
– Οι φωτογραφίες του Μουσείου είναι παραχωρημένες από τον Νικόλαο Χρήσιμο.
Κοντινές αποδράσεις από το Άργους
Ηράκλειες θέσεις: Κεφαλάρι-Λέρνα
Οι πηγές του Ερασίνου ποταμού που εκρέουν στον Αργολικό κόλπο, έσπαζαν στο πέρασμα του από την Αργειακή γη, δημιουργώντας κεφαλάρια τα οποία δεν είναι άλλο παρά τα κεφάλια της Λερναία Ύδρας. Αυτό που έκανε ο Ηρακλής ήταν να φτιάχνει αναχώματα για να μην πνίγονται οι καλλιέργειες στο νερό και το φαινόμενο θα έδινε σε έναν ακόμη μύθο τη σημασία του, πως για να μπορέσει ο άνθρωπος να επιβληθεί σε ό,τι κακό τον νικούσε θα πρέπει να διαθέτει υπεράνθρωπες δυνάμεις. Η γειτονική Λέρνα και ο αρχαιολογικός τόπος της απέχει μόλις μερικά χιλιόμετρααπό το Κεφαλάρι.
Στην Κεφαλαριώτισσα για το τάμα
Η επίσκεψη στην εκκλησία της Ζωοδόχου πηγής και στο σπήλαιο είναι εκ των ουκ άνευ. Μάθετε πως στο σπήλαιο που δίπλα του κτίστηκε η χριστιανική εκκλησία υπάρχει ακόμη ο βωμός όπου πραγματοποιούνταν θυσίες προς τον θεό Πάνα. Ονομάζεται και σπηλιά του Κολοκοτρώνη αφού σε αυτήν είχε το στρατηγείο του ο Γέρος του Μοριά ετοιμάζοντας τη μάχη με τα στρατεύματα του Δράμαλη.
Μπορείτε όμως να συνεχίσετε προς την πυραμίδα του Ελληνικού και στην επιστροφή σας να γευματίσετε στο εστιατόριο RIVIERA.
Η μυστηριακή πυραμίδα του Ελληνικού
Ξεκινώντας ο πεζοπόρος από το αρχαίο Άργος κι έχοντας κατεύθυνση προς Τεγέα, Σπάρτη, Μεσσήνη ή Ολυμπία, θα περνούσε από το όρος Χάον (σπήλαιο) του Κεφαλαρίου και την Πυραμίδα του Ελληνικού (ενδέχεται του 2.700 αι. π.Χ.). Εικάζεται ότι η πυραμίδα ήταν στρατιωτικός σταθμός, απ’ όπου ελεγχόταν η χερσαία και η θαλάσσια οδός προς τις πόλεις της Αργολίδας (Άργος, Μυκήνες, Τύρινθα, Ναύπλιο). Μια άλλη εκδοχή, όπως μαρτυρούν πολλές ιστορικές πηγές, θέλει να είναι φρυκτωρία και να ανήκει σε πανελλαδικό δίκτυο όπως αυτό υπήρχε ήδη κατά την Μυκηναϊκή εποχή.
Συνεχίζοντας τη διαδρομή του –ενδεχομένως από εκεί που είναι το Μοναστήρι του Αγίου Ιγνάτιου – πάνω στα κακοτράχαλα μονοπάτια, θα περνούσε στις αρχαίες Υσιές (σημερινό Αχλαδόκαμπο) και να τραβήξει προς Αρκαδία. [Πρόκειται για μια διαδρομή χαραγμένη σύμφωνα με την πορεία που ακολούθησε ο ιστοριογράφος και γεωγράφος Παυσανίας].
Αυτό το μνημείο, σύμφωνα και με άλλες εκδοχές, υπήρξε φυλάκιο ή πύργος ή πολυάνδριον το οποίο ίσως κτίστηκε μετά από κάποια μάχη των Αργείων με τους Σπαρτιάτες. Ομοιάζει πάντως με μικρογραφία αιγυπτιακής πυραμίδας και πώς να μην το αναφέρει άλλωστε κανείς όταν οι σχέσεις του Άργους και της Αιγύπτου δεν ήταν ξένες στο μακρινό παρελθόν. Αυτό το αίνιγμα ίσως μπορεί να μην μπορούν να το απαντήσουν ακόμη οι αρχαιολόγοι, μπορεί και να είναι ήδη απαντημένο και απλά να τελεί υπό αμφισβήτηση, παρόλαυτά το μυστήριο προσθέτει μια νότα ανεξήγητου.
Η περιοχή ενδείκνυται για πεζοπορία και δραστηριότητες στη φύση. Από την πυραμίδα του Ελληνικού ο επισκέπτης μπορεί να ξεφύγει ακόμα πιο πέρα. Να ανηφορήσει έως τον λόφο του προφήτη Ηλία αλλά και πιο ψηλά, στη Ζόγκα ή το Κρυονέρι και το Τουρνίκι (πιο off-road διαδρομές). Ο λάτρης του Hiking μπορεί με αφετηρία το Μερκούρι να κατευθυνθεί προς το Κρυονέρι (ορεινή Αργολίδα) και να περάσει στη Νεστάνη Αρκαδίας από την οροσειρά του Κτενιά.
Εστιατόριο – Πολυχώρος RIVIERA
Το Μουσείο στο οποίο αναφερθήκαμε στεγάζεται σε ιδιαίτερο χώρο που έχει παραχωρηθεί από το εστιατόριο-πολυχώρο ΡΙΒΙΕΡΑ, στην πλατεία Κεφαλαρίου.
Στο ΡΙΒΙΕΡΑ οργανώνονται συνεστιάσεις (γάμοι, βαπτίσεις κλπ.) και εξυπηρετούνται γκρουπ εκδρομέων. Ο επισκέπτης μαζί με εκλεκτό φαγητό, θα απολαύσει όμορφες στιγμές χαλάρωσης, διασκέδασης, πολιτιστικής τροφής και επαφής με τη φύση.
Η επίσκεψη στο Μουσείο γίνεται κατόπιν επικοινωνίας στα τηλέφωνα
2751086360
ή
6944562400
Διαβάστε περισσότερα: Λαογραφικό Μουσείο – Κεφαλάρι Άργους
